Lumbay ng Dila

Itong burol ang nagsisilbing watchtower ng higit walong-hektaryang nakapalibot sa kanya. Pamana ng kanilang apoy Ati Bulalakaw. Makikita mula rito kung may mangangahas pumutol ng kahoy o kung may sunog. 

Malayo ang dagat sa kanila. Nasa kabila ng Bundok Aliwliw kung saan tumatalbog ang kanyang paningin. Saan nakatayo ang satellite dish ng isang network ng cellphone. Sa kalawakan, natatandaan niyang leksyon noong Grade 4 sa pampublikong paaralan sa kabilang baryo ang ulap na nakalutang: cumulus. Pansamantala, para itong naging balloon na naglalaman ng utos, nagsusulputan kasabay ng nagkikislapang pana sa ulo ng diyablo na kailangang patayin upang maka-abante sa laro sa kompyuter na Ragnarok. 

Naglaro sila ni Priya nito isang gabi. 

Sa paanan ng bundok, parang kabuteng nagsusulputan ang mga yerong bubong ng mga kongkretong bahay. Isang bahaghari sa kanilang iba’t ibang kulay. Isang talaan ng Bangko Sentral ng Pilipinas sa palitan ng mga pera sa kanilang iba’t ibang laki at taas. 

Papalapit, ang hilera ng mga punong niyog at kawayan sa magkabilang gilid ng pampang. Nakikilala niya pa ang mangilan-ngilang puno na nagkukubli ng sapa roon: kaimito, lumboy, banaba, kamunsil, madre de cacao, ipil-ipil. 

Pagkatapos, isa uling malawak na palayan. Sang-ayon sa lakas ng init at ulan saka ihip ng hangin, nag-aaruga rin ito ng mais, melon, pakwan, kamatis, labanos. 

Dalawa ang dapat mahusay sa isang mahusay na nobela – ang kuwento at ang pagkuwento. Sa nobelang Lumbay ng Dila ni Genevieve L. Asenjo, malinaw at makabuluhan ang kuwento ng pagkabuhay ng kamalayan ng pangunahing tauhan. Mapangahas naman ang pagkuwento, hindi lamang dahil sa mga eksenang hindi karaniwang nababasa sa ibang nobela, kundi sa paggamit ng wikang kakaiba, Filipinong makabago, hango sa totoong buhay. Dahil dito’y pinaparangalan namin ang nobelang Lumbay na Dila sa pamamagitan ng isang citation at iginagawad namin sa kanya ang Juan C. Laya Prize for Best Novel in a Philippine Language.